Dit keer weer een interessant artikel met weetjes!

Luchtigheid: soms wil je je baksels lekker luchtig maken; denk maar aan pannenkoeken en cake, maar ook broodjes moeten luchtig zijn. Hiervoor zijn er verschillende producten op de markt. Met elk zijn eigen werking en eigenschappen. Er zijn echter zoveel verschillende producten voor te vinden: gist, bakpoeder, zelfrijzend bakmeel, baking soda… Dan zie je door de bomen het bos niet meer. Daarom wil ik hieronder deze luchtigmakende producten beschrijven en het onderscheid uitleggen.

 

Gist

Gist wordt vooral gebruikt voor het bakken van brood. Het zijn eigenlijk gistcellen die actief worden als er vocht wordt toegevoegd, maar ook door warmte. Ze voeden zich met suikers en zijn allergisch voor zout (als het direct op hen gegooid wordt). Vervolgens produceren ze alcohol en koolzuurgas en dat ruik je als die kenmerkende brooddeeg-geur. Gist zorgt er ook voor dat er tijdens het kneden gluten gevormd kunnen worden waardoor het brood lekker soepel, luchtig en zacht wordt. Dit is het rijzen van het deeg.

 

Bakpoeder/baking powder

Bakpoeder (of op sommige zakjes baking powder) wordt meestal gebruikt in cakes, maar soms ook in koekjes. Het bestaat uit een zout (meestal natriumbicarbonaat), een zuur (meestal wijnsteenzuur) en een antiklontermiddel zoals maiszetmeel. Door toevoeging van vocht gaan het zout en zuur met elkaar reageren, produceren koolzuurgas en geven zo het beslag zijn luchtige structuur. Eigenlijk zou je snel moeten zijn met bakken omdat zo’n reactie heel snel gaat, maar de zakjes bakpoeder die je in de supermarkt koopt hebben gelukkig een dubbele werking (een die tijdens het mengen komt en een tijdens het bakken). Let op: gebruik niet teveel bakpoeder in een recept! Je kunt soms iets meer toevoegen dan in een recept is aangegeven om iets net wat luchtiger te maken, maar echt niet teveel! Dit is mij een keer gebeurd bij muffins: de binnenkant was na het bakken bijna helemaal hol en de smaak was een soort van zuur, echt heel vies!

 

Zelfrijzend bakmeel

Zelfrijzend bakmeel: dit is een mengsel van bloem + bakpoeder. Het zelfrijzend bakmeel bevat 3% bakpoeder. Staat er dus ergens zelfrijzend bakmeel in een recept, dan kan je dit vervangen door bloem + bakpoeder (100 gram zelfrijzend bakmeel = 97 gram bloem + 3 gram bakpoeder). Staat er bloem en bakpoeder in een recept kan je dit dus ook vervangen door zelfrijzend bakmeel. Maar pas op! Staat er alleen bloem in een recept zonder bakpoeder, dan kan je dat niet zomaar vervangen door zelfrijzend bakmeel!

 

Baking soda

In Amerikaanse recepten kom je meestal baking soda tegen in de ingrediëntenlijst. Dit is het zout natriumcarbonaat (waarover ik eerder schreef, bij bakpoeder), dat dus eigenlijk nog een zuur nodig heeft om te kunnen werken. Meestal moet je bij die recepten dus nog een zuur toevoegen (karnemelk of citroen).

 

Zo, hopelijk weet je nu een stuk meer over deze luchtigmakende-producten. En mochten er toch nog dingen onduidelijk zijn, laat hieronder gerust een reactie achter!